Yabancılar için Türkçe “Şimdiki Zamanın Hikayesi -yordu”

Şimdiki Zamanın Hikayesi: -yordu

1.Kullanım: Geçmişte belirli bir süre yapılan ama şu anda yapılmayan ya da terk edilen iş ve alışkanlıklarımız için kullanılır.

Fiil + yordu + Şahıs

Örnek Cümleler:

• Ben lisedeyken gitar çalıyordum. (şu an çalmıyorum)
• Babam eskiden çok sigara içiyordu. (ama artık içmiyor)
• Sen eskiden köpekten korkuyordun. (şu an korkmuyorsun)
• Ben Sakarya’dayken yurtta kalıyordum. (artık yurtta kalmıyorum)
• Emir eskiden çok hızlı araba kullanıyordu. (artık hızlı kullanmıyor)
• Öğrenciyken Ömer’le aynı evde yaşıyorduk. (şu an yaşamıyoruz)
• Çocukken her gece yatmadan önce süt içiyordum. (artık içmiyorum)
• Eskiden her sabah çizgi film seyrediyordum. (ama artık seyretmiyorum)
• Çocukken her gün sokakta futbol oynuyorduk. (ama artık oynamıyoruz)
• Ben eskiden her yaz tatile gidiyordum. (ama artık her yaz tatile gitmiyorum)
• Eskiden her gece uyumadan önce kitap okuyordum. (şu an okumuyorum)

Olumsuz: Olumsuz kullanımında geçmişte yapmadığımız ama şu an yaptığımız ya da yapmaya başladığımız iş ve alışkanlıklarımız için kullanılır.

Fiil + mA+ yordu + Şahıs

Örnek Cümleler:

• Ben tavuk yemeyi sevmiyordum. (ama şu an seviyorum)
• Ben daha önce araba kullanmıyordum. (ama şimdi kullanıyorum)
• Ben eskiden Türkçe konuşmuyordum. (Artık konuşuyorum)
• Ahmet eskiden çok hızlı araba kullanmıyordu. (ama şu an kullanıyor)
• Ben eskiden Türk yemekleri yemiyordum. (Artık yiyorum)
• Ben eskiden Rock müzik dinlemiyordum. (Ama şu an dinliyorum)
• Hocam A1’deyken sizi sevmiyordum. 🙂 (Artık seviyorum)
• Sen eskiden şekerli yiyecekler yemiyordun. (Ama şimdi yiyorsun)
• O eskiden köpekten korkmuyordu. (Artık korkuyor)
• Esra A1’deyken hiçbir şey anlamıyordu. (Ama şu an anlıyor)
• Ben eskiden gözlük takmıyordum / kullanmıyordu (Ama artık takıyorum)
• Biz Türkiye’ye gelmeden önce Türk filmlerinden hoşlanmıyorduk. (ama şu an hoşlanıyoruz)

Yeterlilik + Şimdiki Zaman Hikayesi: Bu kullanım “geçmişte var olan ama şu anda olmayan bir yeterlilik / yetenek” durumlarında kullanılır. Olumsuz kullanımda tam tersi bir anlam verir.

-(y)Abil + iyordu + Şahıs

-(y)A + mA + yordu + Şahıs

Ben eskiden üç dil konuşabiliyordum. (Geçmişte bu yeterliliğim vardı ama şu an yok)

Ben eskiden üç dil konuşamıyordum.  (Geçmişte bu yeterliliğim yoktu ama şu an var)

Ben eskiden çok güzel gitar çalabiliyordum. (Geçmişte bu yeteneğim vardı ama şu an yok)

Ben eskiden çok güzel gitar çalamıyordum. (Geçmişte bu yeteneğim yoktu ama şu an var)

Örnek Cümleler:

• Ben eskiden çok güzel gitar çalabiliyordum. (Geçmişte bu yeterliliğim vardı ama şu an yok)
• Ben çocukken çok güzel resim çizebiliyordum. (Geçmişte bu yeterliliğim vardı ama şu an yok)
• Ben eskiden Türkçe konuşamıyordum ama şu an konuşabiliyorum. (Geçmişte bu yeterliliğim yoktu ama şu an var)
• Kardeşim eskiden gitar çalamıyordu ama şimdi çalabiliyor. (Geçmişte bu yeterliliği yoktu ama şu an var)

2.Kullanım: Şimdiki zaman hikayesi; geçmişte “belirli bir zaman diliminde” gerçekleşen olay ya da durumları anlatırken kullanılır.

Bir saat önce evde uyuyordum, kapı çaldı. (Evde uyuduğum sırada)

Bir saat önce evde uyudum, kapı çaldı.

• Dün sınıfa girdim, herkes ders çalışıyordu. (Sınıfa girdiğim esnada/sırada)
• Dün gece film izliyordum, arkadaşım beni aradı. (Film izlediğim sırada, o esnada)
• Bu sabah araba kullanıyordum, kaşıma bir kedi çıktı. (Araba kullandığım sırada)
• Ben evi temizlerken o televizyon izliyordu. (Evi temizlediğim süre içinde / o zaman diliminde)

3.Kullanım: Şimdiki Zamanın hikayesi ayrıca “gerçekleşmesi çok yakın olup gerçekleşmeyen” olayların anlatımında kullanılır. Bu kullanım –(y)AcAkken ile aynı görevdedir.

• “az kalsın”
• “az daha”
• “neredeyse”
• “tam …..”

Örnek Cümleler:

• Tam ders çalışıyordum, elektrikler kesildi. (Tam ders çalışacakken, elektrikler kesildi)
• Az daha/ neredeyse/az kalsın düşüyordum, son anda arkadaşımın kolunu tuttum.
• Dün araba sürerken neredeyse/az kalsın/az daha kaza yapıyordu
• Spor yaparken az kalsın/neredeyse/az daha sakatlanıyordu

Not: Şimdiki zamanın hikayesi ve geniş zamanın hikayesi genellikle birbirinin yerine kullanılır.

Uzak geçmiş için hem Şimdiki Zaman Hikayesi hem de Geniş Zaman Hikayesi birlikte kullanabiliriz.

• Çok eskiden insanlar at arabası kullanırdı / kullanıyordu.
• Eskiden insanlar taş, deri ve kemik üzerine yazı yazardı / yazıyordu.
• Eskiden insanlar mektup ya da hayvanlar ile haberleşirdi / haberleşiyorlardı.
• Eskiden insanlar seyahat etmek için hayvanları kullanırdı / kullanıyordu.

Yakın geçmiş için sadece şimdiki zamanın hikayesini kullanırız.

Örnek:

Dün araba kullanıyordum, aniden bir kuşa çarptım.

Dün araba kullanırdım, aniden bir kuşa çarptım.

Geçen hafta alışveriş yapıyordum, Akmal’ı gördüm

Geçen hafta alışveriş yapardım, Akmal’ı gördüm.