Yabancılar için Türkçe “İsim Fiiller -mA”

6 Şubat 202215 Şubat 2022 Ali Nacakçıoğlu

Fiil + -mA = İSİM

Bu ek fiillere gelerek “Kalıcı isim” yapar.

Anneannem okuma yazma bilmiyor.
Annem çok güzel yaprak sarması yapıyor.
Görme engelli insanlar için özel yollar yapılmalı Yürüme engelli insanlar …. Konuşma engelli insanlar.. İşitme / Duyma engelli insanlar..
Evlenmeden önce güzel bir oturma odası aldım.
Zeytin yağlı dolma çok lezzetli oluyor.
Tartışma programlarını hiç sevmem.
Özel korumalar her yerde Başkanı bekliyorlar.
Havalar sıcak olduğu zaman dondurma alırım.
Doğum günü için kardeşime uçurtma aldım.
Sen iyi yüzme biliyor musun?
toplama, çıkarma, çarpma, bölme, okuma, okuma-yazma, konuşma, okuma hızı, yazma becerisi, dövme, yüzme havuzu, çalışma odası, dinlenme salonu vb.

1. Fiil + -mA + Belirtme: “-ma(y)ı, -me(y)i ”

Örnek Cümleler:

Bisiklete binmeyi çok severim.
Boş zamanlarımda kitap okumayı seviyorum.
Elektrik faturasını ödemeyi sakın unutma.
Ödevlerini yapmayı sakın unutma.
Uzun zamandır yüzmedim. Yüzmeyi unutacağım.
Hocam ben her gün Türkçe konuşuyorum. Ben Arapça konuşmayı unutacağım.
Bu hafta sonu İstanbul’a gitmeyi düşünüyorum.
Bu yaz ülkeme dönmeyi çok istiyorum.
Onu aramayı, onunla konuşmayı istemiyorum.
Babam İngilizce konuşmayı biliyor.
Sen araba kullanmayı biliyor musun?
Hafta sonu seninle buluşmayı çok istiyorum.
Türkçe konuşmayı nasıl öğrendin?
Sağlıklı yemekler yemeyi tercih ediyorum.
Babam her zaman çalışkan olmayı tavsiye eder.
Bu yaz Türkiye’ye gitmeyi planlıyorum.

2. Fiil + -mA + Yönelme: “-ma(y)a / -me(y)e”

Örnek Cümleler:

Anne çocuğuna bağırdı ve çocuk ağlamaya başladı.
Kardeşim kitap okumaya başladı.
Biz film izlemeye başladık.
Bu sabah saat 6’da ders çalışmaya başladım ve hala çalışıyorum.
Bu yaz ülkeme tatil yapmaya gideceğim.
Bu hafta sonu yüzmeye gideceğim.
Bu sabah yürümeye gideceğim.
Bu pazar halamı ziyaret etmeye gideceğim.
Tömer’de Türkçe öğrenmeye çalışıyorum.
Yemek yapmaya çalışıyorum.
Ben şu an uyumaya çalışıyorum.
Türkçe pratik yapmaya çalışıyorum.
TÖMER bittikten sonra mühendislik okumaya karar verdim.
Türkiye’de üniversite okumaya karar verdim.
Türkiye’de üniversite okumamaya karar verdim.
Okul bittikten sonra ülkeme dönmeye karar verdim.
Yeni bir telefon almaya karar verdim.
Bugün okula gitmeye üşeniyorum.
Bu yaz güzel bir tatil yapmaya, denize girmeye ve dinlenmeye çok ihtiyacım var.
Bu yaz Akademik Türkçe okumaya mecburum.
Türkiye’de üniversite okumak için Türkçe öğrenmeye mecburum.
Türkçe biliyorum ama konuşmaya utanıyorum.
Seni bu akşam film izlemeye davet ediyorum.
Ahmet beni film izlemeye davet etti.
Türkiye’de yaşamaya çok alıştım.
Türk müzikleri dinelemeye alışamadım.
Türk yemekleri yemeye alışamadım.
Onun yanına gitmeye korkuyorum.

3. Fiil + -mA + İyelik Ekleri

Not: Bu yapının kullanıldığı isim fiillerdeki işi gerçekleştiren kişi ya da nesneler tamlayan eki (In, -nln) alır ya da isim fiilden önce işi gerçekleştiren bir iyelik zamiri (benim, senin, onun, vb.) bulunur. Bu iyelik zamiri gizli özne gibi bazen cümlede yer almayabilir.

The person(s) or thing(s) doing the action formed by this verbal noun either take determinant suffix at the end (-In, -nln) or a possessive pronoun (benim, senin, onun etc.) before the verbal noun. Similar to a null subject, this possessive pronoun may sometimes not be present in the sentence.

Örnek:
Sizin işten ayrılmanız bizi çok üzdü.
Derslere düzenli gelmeniz sizin için çok yararlı.
Senin evi temizlememene çok kızıyorum.

Bilgisayarın kapanmasını bekliyorum. (I am waiting for the computer to shut down.)
(Sizin) bu toplantıya katılmanız çok önemli. (It is highly important that you attend this meeting.)