Yabancılar için Türkçe “Ettirgen Fiiller”
ETTİRGEN FİİLLER
Öznenin, cümledeki işi başkasına yaptırdığını anlatan fiillere ettirgen çatılı fiil denir.
En çok kullanılan Ettirgen Fiiller listesi | |||
-t | |||
-ı acıtmak | -ı çoğaltmak | -ı izletmek | -ı şımartmak |
-ı açıklatmak | -dan çıkartmak | -ı korkutmak | -ı tanıtmak |
-ı aratmak | -ı darıltmak | -ı kurutmak | -ı taşıtmak |
-ı ayırtmak | -a dinletmek | -ı kızartmak | -ı temizletmek |
-ı azaltmak | -ı doğratmak | -ı kısaltmak | -ı toplatmak |
-ı bağırtmak | -ı düzeltmek | -da oturtmak | -ı uyutmak |
-ı başlatmak | -ı erteletmek | -da, -ı oynatmak | -ı uygulatmak |
-ı bayıltmak | -ı ezberletmek | -ı, -a ödetmek | -ı yakalatmak |
-a benzetmek | -ı gülümsetmek | -ı özletmek | -ı yıkatmak |
-ı boyatmak | -a harcatmak | -ı parçalatmak | -a yansıtmak |
-ı benimsetmek | -a hatırlatmak | -ı pisletmek | -ı yaşatmak |
-ı büyütmek | -a hesaplatmak | -ı postalatmak | -ı, -a yöneltmek |
-ı cevaplatmak | -ı ıslatmak | -ı soğutmak | -ı yürütmek |
-ı çağırtmak | -ı imzalatmak | -a söyletmek | -ı zayıflatmak |
-ı çıldırtmak | -ı inceletmek | -ı şaşırtmak | -ı zehirletmek |
-DIr | |||
-ı alıştırmak | -ı çarptırmak | -ı hızlandırmak | -ı sınıflandırmak |
-ı açtırmak | -ı çözdürmek | -ı indirmek | -ı söndürmek |
-ı affettirmek | -ı değerlendirmek | -ı kandırmak | -ı şüphelendirmek |
-ı, -a anlattırmak | -ı değiştirmek | -ı karıştırmak | -ı tanıştırmak |
-ı aldırmak | -ı dolaştırmak | -ı kavuşturmak | -ı usandırmak |
-ı beğendirmek | -ı dondurmak | -ı kovdurmak | -ı uyandırmak |
-ı bindirmek | -ı durdurmak | -ı küstürmek | -ı uyuşturmak |
-ı, -a bildirmek | -ı, -a düşündürmek | -ı meraklandırmak | -ı uzaklaştırmak |
-ı birleştirmek | -ı evlendirmek | -ı sonuçlandırmak | -ı vurdurmak |
-ı bozdurmak | -ı geciktirmek | -ı öfkelendirmek | -ı yanaştırmak |
-ı böldürmek | -ı geliştirmek | -ı özendirmek | -ı yapıştırmak |
-ı buluşturmak | -ı gezdirmek | -ı pekiştirmek | -ı yatıştırmak |
-dan caydırmak | -ı giydirmek | -ı sakinleştirmek | -ı yetiştirmek |
-ı çaldırmak | -ı güldürmek | -ı sattırmak | -ı kestir– |
-ır / -ir / -ur / -ür | -ar / -er | -ıt / -it / -ut / -üt | |
-ı bitirmek | -ı içirmek | -ı çıkarmak | -ı korkutmak |
-ı doğurmak | -ı kaçırmak | -ı koparmak | -ı akıtmak |
-ı duyurmak | -ı pişirmek |
| -ı ürkütmek |
-ı doyurmak | -ı şaşırmak |
| -ı sarkıtmak |
-ı düşürmek | -ı uçurmak |
|
|
-ı geçirmek | -ı yatırmak |
|
|
Ettirgen eylem, öznenin, cümlede belirtilen işi başkasına yaptırdığını gösteren eylemlerdir.
Birinci kişi eylemi yaptıran kişidir.
İkinci kişi eylemi yapan kişidir.
Saçımı berbere kestirdim. (Ben söyledim, berber kesti) | Eylemi yapan => Berber |
Eylemi yaptıran => Ben |
Örnek Cümleler:
Otobüsü tamir edeceğim. (Ben tamir edeceğim)
Otobüsü tamirciye tamir ettireceğim. (Ben söyleyeceğim, tamirci yapacak)
Marketten kahvaltılık bir şeyler alacağım. (Ben alacağım)
Marketten çocuğa kahvaltılık bir şeyler aldıracağım. (Ben söyleyeceğim, çocuk alacak)
Anlaşmayı bugün imzalayacak. (O imzalayacak)
Anlaşmayı bugün ev sahibine imzalatacak. (O söyleyecek, onlar imzalayacak)
Sabah kapının önünü temizleyeceğim. (Ben temizleyeceğim)
Sabaha kapının önünü kapıcıya temizleteceğim. (Ben söyleyeceğim, kapıcı temizleyecek)
Gömleklerimi ütüledim. (Ben ütüledim)
Gömleklerimi anneme ütülettim. (Ben söyleyeceğim, annem ütüleyecek)
Dergiyi okuyacağım. (Ben okuyacağım)
Dergiyi arkadaşıma okutacağım. (Ben söyleyeceğim, arkadaşım okuyacak)
Bankadan para çekeceğim. (Ben çekeceğim)
Bankadan avukatıma para çektireceğim. (Ben söyleyeceğim, avukatım çekecek)
Tatil için güzel bir yer ayarlayacağım. (Ben ayarlayacağım)
Tatil için babama güzel bir yer ayarlatacağım. (Ben söyleyeceğim, babam ayarlayacak)
İstediğiniz siparişleri hazırlıyorum. (Ben hazırlıyorum)
İstediğiniz siparişleri garsona hazırlatıyorum. (Ben söyleyeceğim, garson hazırlayacak)
Dün bahçeyi temizledi. (Ben temizledim)
Dün bahçeyi bahçıvana temizlettim. (Ben söyleyeceğim, bahçıvan temizleyecek)
Seni bir saat bekledim. (Ben bekledim)
Beni bir saat beklettin. (Ben geldim ama sen yoktun)
Öğretmen kitap okuyor. (Öğretmen)
Öğretmen öğrencilere kitap okutuyor. (Öğretmen söylüyor, öğrenciler okuyor)
Annesi çocuğuna yemek yedirdi.
Kapıyı arkadaşına açtırdı.
Bütün bahçeyi öğrencilere temizletti.
Ninem bir mektup yazdırıyor.
Sonunda, ona istediklerini söylettiler.
Şurubu çocuğa içirin.
Masayı bir güzel temizletti.
Soruyu ablasına çözdürdü.
Hoca çocuklara şiirler yazdırdı. (yaz-)
Beni çok sevindirdiniz. (sev-)
Kaptan gemiyi yüzdürdü. (yüz-)
Şoför aniden dolmuşu durdurmuş. (dur-)
Çocuklar yemeklere saldırdı. (san-)
Unutma: Ettirgen eylemde özne işi yapmaz, bir başkasına yaptırır!
“-Dır” birçok tek ve çok heceli fiiller ile “et-” ve “ol-” yardımcı fiillerine gelir.
Aç- tır Kapıyı çilingire açtırdım.
Al- dır Marketten üç tane ekmek aldırdım.
Bil- dir Sınavda ona üç tane soru bildirdim.
Bin- dir Ahmet beni arabasına bindirecek.
Et- tir Annem komşularımıza yardım ettirdi.
Gez- dir Öğretmen yeni öğrencilere şehri gezdirdi.
Giy- dir Annesi bebeğe yeni kıyafetler giydirmiş.
Sil- dir Öğretmen Amir’e tahtayı sildirdi.
Konuş- tur Öğretmen tüm sınıfı sınavdan önce konuşturdu.
Öl- dür Katil masum insanları öldürmüş.
Sev- dir Yeni gelen öğrenci herkese kendini sevdirdi.
Seyret- tir Arkadaşlarıma ülkem hakkında bir film seyrettirdim.
Sor- dur Yeni sorular sordurmuş.
Uyan- dır Annem beni her sabah 6’da uyandırır.
Ver- dir Bu konu hakkında ona söz verdirdim.
Yap- tır Zengin olduktan sonra kendime güzel bir ev yaptıracağım.
Yaz- dır Öğretmen tüm cevapları tahtaya yazdırdı.
Yüz- dür Çocuklar havuzda oyuncak gemileri yüzdürüyor.
Gül- dür İzlediğimiz film tüm sınıfı güldürdü.
Tat- tır Yeni yaptığı yemekleri hepimize tattırdı.
Sat- tır Tüm eşyalarını internette sattırmış.
Kes- tir Bu hafta sonu berberde saçlarımı kestireceğim.
İn- dir İnternetten yeni filmler indireceğim.
İstisna Fiiller: Kalk- / Ye- / De-
-t : Genellikle son harfi ünlü ile biten fiillere gelir (İstisna: ye- / de- : yedir- /dedirt-)
Ağla- t Çocuk kardeşini ağlattı
Anla- t Anlamadığı konuları arkadaşına anlattı.
Ara- t Öğretmen öğrencilerine internetten ödev aratacak.
Ayır- t Evlilik yıldönümü için güzel bir restoranda yer ayırttık.
Başla- t Almanya II. Dünya Savaşını başlattı.
Bekle- t Dün beni iki saat çarşıda bekletti.
Dinle- t Konserde yeni şarkılarını dinletti.
Hatırla- t Sınavdan önce yeni konuları hatırlatmış.
Hazırla- t Annem çok güzel yemekler hazırlatacak.
İmzala- t Yeni futbolculara sözleşme imzalatacak.
Oku- t Öğretmen yeni bir okuma metni okutacak.
Söyle- t Arkadaşına güzel bir şarkı söyletti.
Tamamla- t Yarım işlerinin hepsini tamamlatmış.
Temizle- t Müdür Bey öğrencilere bahçeyi temizletiyor.
Topla- t Öğretmen bahçedeki çöplerin hepsini öğrencilere toplattı.
Uza- t Bu paradan bir öğrenci uzatır mısınız?
Uyu- t Kadın ağlayan bebeğini çok zor uyuttu.
Kısal- t Dün berberde saçlarını kısaltmış.
Çoğal- t Arkadaşımdan aldığım ders notlarını çoğalttım.
Azal- t Müdür sınıftaki öğrencileri azaltacak.
Düzel- t Sınavda yanlış yaptığım soruları düzelttim.
Otur- t Annesi ağlayan çocuğu bebek arabasına oturttu.
Onar- t Bozuk bilgisayarların hepsini onarttım.
Yıka- t Çamaşırlarımı mahalledeki çamaşırcıya yıkatıyorum.
Çıldır- t Her zaman ağlayan bebekler beni çıldırtıyor.
Şaşır- t Aniden karşıma çıkınca beni şaşırttı.
-r: (-ır- / ir- / -ur- / -ür- / -ar / -er) Genellikle ünsüz ile biten istisna fiillerden sonra gelir.
Piş- ir Fatma’nın annesi bize güzel yemekler pişirdi.
Doğ- ur Ablam çok güzel bir bebek doğurdu.
Geç- ir O çok büyük bir hastalık geçirdi.
Kaç- ır Son otobüsü de kaçırdı.
İç- ir Misafirlere çok lezzetli içecekler içirdi.
Doy- ur Sokakta yaşayan fakir insanları doyurdu.
Kop- ar Yeni aldığım bilekliği kopardım.
Bit- it Ödevlerinin hepsini arkadaşlarına bitirdi.
Duy- ur Yeni sınav tarihini herkese duyurdu.
Düş- ür Aldığı son model telefonu yere düşürdü.
Bat- ır Babasından kalan büyük şirketi batırdı.
Uç- ur Hafta sonu arkadaşlarıyla uçurtma uçuracak.
Yat- ır Hastaları yeni hastaneye yatırdılar.
Düş- ür Dün okul bahçesinde yeni aldığım telefonumu düşürdüm.
