Yabancılar için Türkçe “Dolaylı Anlatım – İsim Cümleleri”
DOLAYLI ANLATIM
İsim Cümlelerinde Dolaylı Anlatım
Başka bir kişiye ait olan bir sözün, diğer kişilere aktarılırken; bu sözü kendi cümlemizle anlatılmasıdır. Başkasına ait olan sözü kendi cümlemizin içinde değiştirerek yeniden söyleriz.
Görülen Geçmiş Zaman İsim Cümlesi Duyulan Geçmiş Zaman İsim Cümlesi | İsim + ol + -DIk+ İyelik Eki + Belirtme Eki İsim + ol + mA + -DIk+ İyelik Eki + Belirtme Eki |
Benim | olduğumu | olmadığımı |
Senin | olduğunu | olmadığını |
Onun | olduğunu | olmadığını |
Bizim | olduğumuzu | olmadığımızı |
Sizin | olduğunuzu | olmadığınızı |
Onların | olduklarını | olmadıklarını |
Örnekler
Müşteri, garsona “Kahvem çok soğuk.” dedi.
Müşteri, garsona kahvesinin çok soğuk olduğunu söyledi.
Ali Hoca, bana “Yarın müsait değilim” dedi.
Ali Hoca bana yarın müsait olmadığını söyledi.
Ali, bana “Sen çok başarılısın.” dedi.
Ali, bana (benim) çok başarılı olduğunu söyledi.
Ayşe, bana “Bugün İstanbul’da hava yağmurlu.” dedi.
Ayşe, bana bugün İstanbul’da havanın yağmurlu olduğunu söyledi.
NOT: Eğer isim cümlesinin “var/yok” kelimesinden oluşuyorsa dolaylı anlatımda onların yerine “ol-/olma-” fiilleri kullanılır.
- Ben, ona “Çok ödevim var.” dedim.
- Ben ona çok ödevim olduğunu söyledi.
- İsmail, bana “Hiç param yok.” dedi.
- İsmail, bana hiç parası olmadığını söyledi.
- Annem, bana “Evde misafirler var.” dedi.
- Annem, bana evde misafirlerin olduğunu söyledi.
Ayşe “Korona virüs yüzünden çok mutsuzum.” dedi.
Ayşe Korona virüs yüzünden çok mutsuz olduğunu söyledi.
Babam “Bu film çok sıkıcı ve hiç beğenmedim.” dedi.
Babam bu filmin çok sıkıcı olduğunu ve hiç beğenmediğini söyledi.
Müşteri, satıcıya “Bu araba çok pahalı.” dedi.
Müşteri, satıcıya bu arabanın çok pahalı olduğunu söyledi.
Esra, bana “Bugün Sakarya’da hava çok sıcak.” dedi.
Esra, bana bugün Sakarya’da havanın çok sıcak o olduğunu söyledi.
Annem, bana “Komşumuz yaşlı ve çok hasta.” dedi.
Annem, bana komşumuzun yaşlı ve çok hasta olduğunu söyledi.
Uzmanlar “Her gün on beş dakika koşmak çok sağlıklı.” dedi.
Uzmanlar her gün on beş dakika spor yapmanın çok sağlıklı olduğunu söyledi.
Doktorlar, “Spor yapmak vücudumuz için çok faydalıdır.” dedi.
Doktorlar spor yapmanın vücudumuz için çok faydalı olduğunu söyledi.
Gelecek Zaman Anlamlı İsim Cümlesi (yarın, iki gün sonra …) | İsim + ol + -(y)AcAk + İyelik Eki + Belirtme Eki İsim + ol + mA + -(y)AcAk + İyelik Eki + Belirtme Eki |
Benim | olacağımı | olmayacağımı |
Senin | olacağını | olmayacağını |
Onun | olacağını | olmayacağını |
Bizim | olacağımızı | olmayacağımızı |
Sizin | olacağınızı | olmayacağınızı |
Onların | olacaklarını | olmayacaklarını |
Örnekler
Ali, bana “Gelecek ayki sınav çok zor.” dedi.
Ali, bana gelecek ayki sınavın çok zor olacağını söyledi.
Görevli, müşteriye “Bankalar yarın kapalı.” dedi.
Görevli, müşteriye bankaların yarın kapalı olacağını söyledi.
Öğretmen, öğrencilere “Yarınki dersimiz çok kolay.” dedi.
Öğretmen, öğrencilere yarınki derslerinin çok kolay olacağını söyledi.
Haber “Hafta sonu sokağa çıkmak yasak.” dedi.
Haberler hafta sonu sokağa çıkmanın yasak olacağını söyledi.
Öğretmen, bize “Gelecek sınav çok zor.” dedi.
Öğretmen bize gelecek sınavın çok zor olacağını söyledi.
Yetkililer hafta sonu tüm marketler 10.00-18.00 arasında açık.” dedi.
Yetkililer hafta sonu tüm marketlerin 10.00-18.00 arasında açık olacağını söyledi.
NOT: Eğer isim cümlesinin “var/yok” kelimesinden oluşuyorsa dolaylı anlatımda onların yerine “ol- / olma-” fiilleri kullanılır.
- Murat, bana “Yarın yemekte sarma ” dedi.
- Murat, bana yarın yemekte sarma olacağını söyledi.
- Patron, bize “Haftaya toplantı yok.” dedi.
- Patron bize haftaya toplantı olmayacağını söyledi.
- Selma “Bu akşam yemekte tavuk ” dedi.
- Selma bu akşam yemekte tavuk olacağını söyledi.
