Yabancılar için Türkçe “Dolaylı Anlatım – Fiil Cümleleri”
DOLAYLI ANLATIM
Fiil Cümlelerinde Dolaylı Anlatım
Başka bir kişiye ait olan bir sözün, diğer kişilere aktarılırken; bu sözü kendi cümlemizle anlatılmasıdır. Başkasına ait olan sözü kendi cümlemizin içinde değiştirerek yeniden söyleriz.
Şimdiki Zaman |
Fiil + -DIk + İyelik Eki + Belirtme Eki Fiil + mA + -DIk + İyelik Eki + Belirtme Eki (-) |
Görülen Geçmiş Zaman | |
Duyulan Geçmiş Zaman | |
Geniş Zaman |
Benim |
gittiğimi |
okumadığımı |
Senin |
gittiğini |
okumadığını |
Onun |
gittiğini |
okumadığını |
Bizim |
gittiğimizi |
okumadığımızı |
Sizin |
gittiğinizi |
okumadığınızı |
Onların |
gittiklerini |
okumadıklarını |
Örnek Cümleler: Şimdiki Zaman
Selma “Her gün bahçede spor yapıyorum.” dedi.
- Selma her gün bahçede spor yaptığını söyledi.
Biz herkese “Şu an çalışmıyoruz.” dedik.
- Biz herkese şu an çalışmadığımızı söyledik.
Ali “Yeni işimde çok para kazanıyorum.” dedi.
- Ali yeni işinde çok para kazandığını söyledi.
Şoför “Otobüsümüz hareket ediyor.” dedi.
- Şoför otobüsümüzün hareket ettiğini söyledi.
Esra bana “Şu an sınavlara çalışıyorum” dedi.
- Esra bana şu an sınavlara çalıştığını söyledi.
Murat bize “Her sabah saat 7’de kalkıyorum ve kitap okuyorum.” dedi.
- Murat bize her sabah saat 7’de kalktığını ve kitap okuduğunu söyledi.
Selma bana “Misafirler için yemek hazırlıyorum.” dedi.
- Selma bana misafirler için yemek hazırladığını söyledi.
Enes bize “Artık sigara içmiyorum.” dedi.
- Enes bize artık sigara içmediğini söyledi.
Örnek Cümleler: Geçmiş Zaman
Ayşe, öğretmene “Konuları anlamadım.” dedi.
- Ayşe, öğretmene konuları anlamadığını söyledi.
Murat, Ahmet’e “Dün tüm sınıf pikniğe gittik.” dedi.
- Murat, Ahmet’e dün tüm sınıfın pikniğe gittiğini söyledi.
Ali bana, “Son zamanlarda hava iyice ısındı.” dedi.
- Ali bana son zamanlarda havanın iyice ısındığını söyledi.
Selma bana “Bugün ders çok geç bitti.” dedi.
- Selma bana bugün dersin çok geç bittiğini söyledi.
Ali arkadaşlarına “bugün hiç yorulmadım.” dedi.
- Ali arkadaşlarına bugün hiç yorulmadığını söyledi.
Ali “Ahmet tatilden dönmüş.” dedi.
- Ali, Ahmet’in tatilden döndüğünü söylemiş.
Selma, bana “Telefonumu evde unutmuşum.” dedi.
- Selma, bana telefonunu evde unuttuğunu söyledi.
Murat, “Ali bugün okula gitmemiş.” dedi.
- Murat Ali’nin bugün okula gitmediğini söylemiş.
Özgür, bana “Ben daha önce İstanbul’a hiç gitmedim.” dedi.
- Özgür bana kendisinin daha önce hiç İstanbul’a gitmediğini söyledi.
Annem, bana “Bugün niçin okula gitmedin?” diye sordu.
- Annem bana bugün niçin okula gitmediğimi sordu.
Örnek Cümleler: Geniş Zaman
Ramazan Hoca “Her sabah bir saat koşarım.” dedi.
- Ramazan Hoca her sabah bir saat koştuğunu söyledi.
Ayşe “Kıyafetlerimi kendim yıkarım.” dedi.
- Ayşe kıyafetlerini kendisinin yıkadığını söyledi.
Ömer bana “Yalancı insanları hiç sevmem.” dedi.
- Ömer bana yalancı insanları hiç sevmediğini söyledi.
Ahmet, Ayşe’ye “Her yaz Bodrum’a tatile giderim.” dedi.
- Ahmet, Ayşe’ye her yaz Bodrum’a tatile gittiğini söyledi.
Esra, bana “Çilekli dondurmayı hiç sevmem.” dedi.
- Esra bana çilekli dondurmayı hiç sevmediğini söyledi.
Fatma, Murat’a “Ben yemek yapmayı bilmem.” dedi.
- Fatma, Murat’a kendisinin yemek yapmayı bilmediğini söyledi.
Uğur, bana “Her hafta sonu tiyatro ya da sinemaya giderim.” dedi.
- Uğur, bana her hafta sonu tiyatro ya da sinemaya gittiğini söyledi.
Gelecek Zaman |
Fiil + -(y)AcAk + İyelik Eki + Belirtme Eki |
Fiil + -mA + (y)AcAk + İyelik Eki + Belirtme Eki |
Benim |
yapacağımı |
gitmeyeceğimim |
Senin |
yapacağını |
gitmeyeceğini |
Onun |
yapacağını |
gitmeyeceğini |
Bizim |
yapacağımızı |
gitmeyeceğimizi |
Sizin |
yapacağınızı |
gitmeyeceğinizi |
Onların |
yapacaklarını |
gitmeyeceklerini |
Örnek Cümleler:
Abim, bana “Yarın İstanbul’a gideceğim.” dedi.
- Abim bana yarın İstanbul’a gideceğini söyledi.
Arkadaşım, bana “Bu yaz tatile nereye gideceksin?” diye sordu.
- Arkadaşım, bana bu yaz tatilde nereye gideceğimi sordu.
Ayşe, Ali’ye “Gelecek hafta piknik yapacağız.” dedi.
- Ayşe, Ali’ye gelecek hafta piknik yapacaklarını söyledi.
Yetkililer, halka “Üç ay içinde her şey normale dönecek.” dedi.
- Yetkililer halka üç ay içinde her şeyin normale döneceğini söyledi.
Bilim insanları “Korona virüs aşısı en geç bir yıl içinde bulunacak.” dedi.
- Bilim insanları Korona virüs aşısının en geç bir yıl içinde bulunacağını söyledi.
Ben, Esra’ya “Yarın okula gitmeyeceğim.” dedim.
- Ben, Esra’ya yarın okula gitmeyeceğimi söyledim.
Hasan, İbrahim’e “Sınav bittikten sonra ülkeme döneceğim.” dedi.
- Hasan, İbrahim’e sınav bittikten sonra ülkesine döneceğini söyledi,
Orhan, bana “Hangi derse çalışacaksın?” diye sordu.
- Orhan, bana hangi derse çalışacağımı sordu.
Müdür, öğrenciye “Çok işim var, bu yüzden seninle ilgilenemem.” dedi.
- Müdür, öğrenciye çok işi olduğunu, bu yüzden kendisiyle ilgilenemeyeceğini söyledi.
Karışık Örnekler:
Öğretmen, bize “Son sınavınız çok zor olacak.” dedi.
__________________________________________________________________.
Annem “Bu yaz virüsten dolayı tatile gitmeyeceğiz.” dedi.
____________________________________________________________________.
Cumhurbaşkanı, “Korona virüse karşı ücretsiz maske dağıtılacak.” dedi.
____________________________________________________________________.
Üniversite yönetimi “Korona virüsten sonra okullar yeniden açılacak.” dedi.
____________________________________________________________________.
Babam, bana “Okulunu bitirdikten sonra sana bisiklet alacağım.” dedi.
____________________________________________________________________.
Murat, bize “Geçen yıl Bodrum’a tatile gittim.” dedi.
____________________________________________________________________.
Abim, bize “Geçen ay spor yaptım ve 5 kilo verdim.” dedi.
____________________________________________________________________.
Ömer, bize “Dün son model bir araba aldım.” dedi.
____________________________________________________________________.
Ayşegül, Saliha’ya “Ben tüm konularımı bitirdim.” dedi.
____________________________________________________________________.
Öğrenciler, Ali Hoca’ya “Sizi çok seviyoruz ve her şey için teşekkür ediyoruz.” dediler. ____________________________________________________________________.
Babam, “Yarın akşam hep birlikte misafirliğe gideceğiz.” dedi.
____________________________________________________________________.
Kadın, adama, “Pardon beyefendi, cüzdanınızı düşürdünüz.” dedi.
____________________________________________________________________.
Ali Hoca, bana “Şu an uyuyorum, sizi sonra ararım.” dedim.
____________________________________________________________________.
Garson, müşteriye “Hoş geldiniz, ne alırsınız?” diye sordu.
____________________________________________________________________.
Telefon tamircisi, “Telefonunun bozulmuş ve tamir olmaz” dedi.
____________________________________________________________________.
Gereklilik Kipi Dolaylı Anlatım
Gereklilik Kipi | Fiil + -mA + İyelik Eki + gerektiği + Belirtme Eki söyledi |
Doktor, bana “Her gün spor yapmalısın.” dedi.
- Doktor, bana her gün spor yapmam gerektiğini söyledi.
Öğretmen, bize “Sınavdan önce çok tekrar yapmalısınız.” dedi.
- Öğretmen, bize sınavdan önce çok tekrar yapmamız gerektiğini söyledi.
Annem “Ben biraz dinlenmeliyim.” dedi.
- Annem kendisinin biraz dinlenmesi gerektiğini söyledi.
Doktor, hastaya “Bu ilaçları kullanmamalısınız.” dedi.
- Doktor, hastaya bu ilaçları kullanmaması gerektiğini söyledi.
Uzmanlar “İş bulmak için en az iki dil öğrenmelisiniz.” diyor.
- Uzmanlar iş bulmak için en az iki dil öğrenmemiz gerektiğini söylüyor.
Müdür Bey “Türkçe öğrenmek için kitap okumalı ve Türkçe konuşmalısınız.” dedi.
- Müdür Bey Türkçe öğrenmek için kitap okumamız (gerektiğini) ve Türkçe konuşmamız gerektiğini söyledi.
Emir Kipi Dolaylı Anlatım
Emir Kipi | Fiil + -mA + İyelik Eki + Belirtme Eki + söyledi / emretti |
Öğretmen, bana “Ayağa kalk.” dedi.
- Öğretmen, bana ayağa kalkmamı söyledi.
Ali Hoca, bize “Derste telefon kullanmayın.” dedi.
- Ali Hoca, bize derste telefon kullanmamamızı söyledi.
Uzmanlar “Maskesiz sokağa çıkmayın.” dedi.
- Uzmanlar maskesiz sokağa çıkmamamızı söyledi.
Doktor, hastaya “Her gün en az on beş dakika koş.” dedi.
- Doktor hastaya her gün en az on beş dakika koşmasını söyledi.
Annem, bana “Hemen odanı topla.” dedi.
- Annem, bana hemen odamı toplamamı söyledi.
Ben, sana “Pencereyi aç” dedim.
- Ben sana pencereyi açmanı söyledim.
Ben, ona “Pencereyi aç” dedim.
- Ben ona pencereyi açmasını söyledim.
Ben, size “Pencereyi açın” dedim.
- Ben, size pencereyi açmanızı söyledim.
Ben, onlara “Pencereyi açın” dedim.
- Ben onlara pencereyi açmalarını söyledim.
Yusuf, bana “Derste öğretmeni dinle.” dedi.
- Yusuf, bana derste öğretmeni dinlememi söyledi.
Hilya, Ahmet’e “Yarın derse erken gel.” dedi.
- Hilya, Ahmet’e yarın derse erken gelmesini (Onun) söyledi.
Yusuf, Beksultan’a “Lütfen sınıfta sigara içme.” dedi.
- Yusuf, Beksultan’a sınıfta sigara içmemesini söyledi.
- (Yusuf, Beksultan’dan sınıfta sigara içmemesini rica etti.)
Aya, Nur’a “Bugün derste yanımda otur.” dedi.
- Aya, Nur’a bugün derste yanında oturmasını söyledi
Öğretmen, öğrencilere “Sınavdan önce çok tekrar yapın.” dedi.
- Öğretmen, öğrencilere sınavdan önce çok tekrar yapmalarını söyledi.
Turkce ogrenmek istiyorum. Tesekkur ediyorum hersey icin