Yabancılar için Türkçe “Şart Kipinin Hikayesi”

ŞART KİPİNİN HİKAYESİ (-sAydI)

Geçmişte şarta bağlı gerçekleşen ya da gerçekleşmeyen iş ya da eylemlerin “olası sonuçlarını” anlatmak için kullanılır. Burada daha çok varsayım söz konusudur. Bu yapıda genellikle cümle geniş zamanın hikayesi ile devam eder.

Örnek Cümleler:

• Çok ders çalışsaydım sınavdan yüksek puan alırdım. (Çok ders çalışmam durumunda sınavdan yüksek puan alırdım)
• Türkiye’ye gelmeseydim Almanya’da üniversite okurdum. (Türkiye’ye gelmemem durumunda Almanya’da üniversite okurdum)
• Doktor olmasaydım mühendis olurdum. (Doktor olmamam durumunda mühendisliği seçerdim)
• Çok zengin olsaydım dünya turuna çıkardım. (Zengin olmam durumunda dünya turuna çıkardım)
• İstanbul’a gelseydim mutlaka seni arardım. (İstanbul’a gelmem durumunda seni mutlaka arardım)
• Eğer üniversite okumasaydım bir fabrikada işçi olarak çalışırdım. (Üniversite okumamam durumunda bir fabrikada çalışırdım)
• Eğer yabancı dil bilseydim çok daha rahat iş bulabilirdim. (Yabancı dil bilmem durumunda çok daha rahat iş bulabilirdim.
• Sağlık beslenseydin ve spor yapsaydın hastalanmazdın. (Sağlıklı beslenmen ve spor yapman durumunda hasta olmazdın)
• Pasaportum olsaydı yurt dışına çıkardım. (Pasaportum olması durumunda yurt dışına çıkardım)
• Gözlerim bozuk olmasaydı gözlük kullanmazdım. (Gözlerim bozuk olmaması durumunda gözlük kullanmazdım)

Not: Bu yapıda ana cümle genellikle geniş zamanın hikayesi ile devam eder. Fakat geçmişte şarta bağlı gerçekleşen ya da gerçekleşmeyen “planlı iş ya da eylemlerin” gerçekleşmeyen sonuçları için gelecek zaman hikayesi kullanılır.

Örnek Cümleler:

• Para bulabilseydim o arabayı alacaktım. (Araba almak istedim bunun için plan yaptım ama para bulamadım)
• Üniversite sınavını kazansaydım mühendis olacaktım. (Mühendis olmak istedim bunun için plan yaptım ama üniversite sınavını kazanamadım)
• Pahalı olmasaydı o elbiseyi satın alacaktım. (Elbiseyi almak istedim bunun için plan yaptım pahalı olduğu için alamadım)
• Otobüsü kaçırmasaydım ben de sizinle gelecektim. (Bende sizinle gelmek istedim plan yaptım ama otobüsü kaçırdım)
• Yağmur yağmasaydı pikniğe gidecektik. (Pikniğe gitmek istedim plan yaptım ama yağmur yağdı)
• Yolda kaza olmasaydı işe geç kalmayacaktım. (İşe gitmek için plan yaptım ama yolda kaza olduğu için geç kaldım)
• Elektrikler kesilmeseydi ödevimi yapacaktım. (Ödevimi yapmak istedim ama elektrikler kesildi ve yapamadım)
• C1 sertifikası alsaydım üniversiteye başlayacaktım. (C1 sertifikası almak istedim ama alamadım bu yüzden üniversiteye başlayamadım)

Not: -sA eki Türkçede farklı görev ve anlamlarda kullanılır.

• Keşke çok param olsa Dilek Kipi (Bir istek anlamı vardır)
• Keşke yarın okul tatil olsa Dilek Kipi (Bir istek anlamı vardır)

• Keşke çok param olsaydı. Dilek Kipinin Hikayesi (Bir pişmanlık, üzüntü anlamı vardır)
• Keşke yarın okul tatil olsaydı. Dilek Kipinin Hikayesi (Bir pişmanlık, üzüntü anlamı vardır)

• Çok param olsaydı yeni bir araba alırdım. Şart Kipinin Hikayesi (Gerçekte olmayan bir durumun tahmini sonucu söz konusudur)
• Yarın okul tatil olsaydı sinemaya giderdim Şart Kipinin Hikayesi (Gerçekte olmayan bir durumun tahmini sonucu söz konusudur)