DilbilgisiKonu Anlatımları

Yabancılar için Türkçe “-(y)IncA / -DIğI zaman / -DIğIndA”

Fiil + -(y)IncA / -DIğI zaman / -DIğIndA

Bu zarf fiil yan cümledeki eyleme gelerek temel cümledeki eylemin gerçekleşme zamanını, ne zaman gerçekleştiğini ya da gerçekleşeceğini belirtir. Cümleye zaman anlamı verir.

“-dığında” ve “-dığı zaman” ekleri eşanlamlıdır.

“-dığında” and “-dığı zaman” The forms are synonymous.

Örnek Cümleler:

  • Tatile çıkınca / çıktığım zaman / çıktığımda her gün denize girerim.
  • TÖMER’e başlayınca / başladığım zaman / başladığımda hiç Türkçe konuşamıyordum.
  • İstanbul’a gidince / gittiğim zaman / gittiğimde çok şaşırmıştım.
  • Eve dönünce / döndüğün zaman / döndüğünde yemek yapman gerekiyor.
  • Ders başlayınca / başladığı zaman / başladığında aniden telefonum çaldı.
  • Yatmadan önce kitap okuyunca / okuduğum zaman / okuduğumda uykum geliyor.
  • Annem beni aramayınca / aramadığı zaman / aramadığında merak ediyorum.
  • Yeni bir dil öğrenince / öğrendiğin zaman / öğrendiğinde daha kolay iş bulabilirsin.
  • TÖMER bitince / bittiği zaman / bittiğinde ülkeme döneceğim.
  • Yaz geldiği zaman / geldiğinde / gelince kendimi daha mutlu hissediyorum.
  • Kardeşim eve geç gelince / geldiği zaman / geldiğinde babam çok sinirlenir.
  • Okula gidince / gittiğim zaman / gittiğimde arkadaşlarımla sohbet ederim.
  • Dersten çıkınca / çıktığım zaman / çıktığımda yemekhaneye gideceğim.
  • Sınav başlayınca / başladığı zaman / başladığında lütfen sessiz olun.
  • Türkiye’ye gelince / geldiğim zaman / geldiğimde hiç Türkçe konuşamıyordum.
  • Ders çalışmayınca / çalışmadığım zaman / çalışmadığımda evde film izlerim.
  • Korona virüs bitince / bittiği zaman / bittiğinde dünyayı gezeceğim.
  • Biraz düşününce / düşündüğüm zaman / düşündüğümde cevap vereceğim.
  • Türkiye’ye gelince / geldiğim zaman / geldiğimde insanlarla konuşmakta zorlanıyordum.

Not: “-(y)Inca” eki cümleye zaman anlamıyla birlikte sebep (neden) anlamı da verir. (Bu kullanım -DIğI için ile aynı anlamdadır.)

Örnek Cümleler:

  • Yıllardır görmediği arkadaşını görünce çok sevindi.
  • Sinan sevgilisi gidince hayata küstü; artık kimse ile görüşmüyor.
  • Elektrik faturasını ödemeyince elektrikleri kesilmiş.
  • Yaşlı adam merdivenden düşünce bacağını kırmış.
  • Torunları gel meyince yaşlı kadın çok üzüldü.
  • Seni görmeyince çok korkuyorum ve üzülüyorum.

Ali Nacakçıoğlu

Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi / yabancilaricinturkce.com

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir