Yabancılar için Türkçe “Sıfat Fiiller -DIk”

SIFAT FİİLLER

 

-DIk

Fiil + -DIk + İyelik / Fiil + mA + -DIk + İyelik

Bu ek ile fiilleri sıfat görevinde kullanabiliriz. Bu ek fiillere gelerek geçmiş zaman, geniş zaman ve şimdiki zaman anlamlı sıfatlar yapar.

 

Benim	okuduğum kitap	izlemediğim film
Senin	okuduğun kitap	izlemediğin film
Onun	okuduğu kitap	izlemediği film
Bizim	okuduğumuz kitap	izlemediğimiz film
Sizin	okuduğunuz kitap	izlemediğiniz film
Onların	okudukları kitap	izlemedikleri film

 

gez-	şehir	Hangi şehir?	Benim gezdiğim şehirler; Rusya, Türkiye …
oku	kitap	Hangi kitap?	Senin okuduğun kitabın adı ne?
yaz-	roman	Hangi roman?	Onun yazdığı roman çok heyecanlı.
izle-	film	Hangi Film?	Dün izlediğimiz film çok güzeldi.
git-	ülkeler	Hangi ülkeler?	Sizin gittiğiniz ülkeler hangileri?
sev-	öğrenciler	Hangi öğrenciler?	Okulda sevmediğiniz öğrenciler var mı?
çalış-	şirket	Hangi şirket?	Benim çalıştığım şirket çok büyük
konuş-	diller	Hangi diller?	Bizim konuştuğumuz diller: İng. ve Tr
dinle-	müzikler	Hangi müzikler?	Onların dinledikleri müzikler pop ve rock
oku-	üniversite	Hangi üniversite?	Benim okuduğum üniversite SAÜ
yaşa-	ülke	Hangi ülke?	Bizim yaşadığımız ülke Türkiye
sev-	kitap	Hangi kitap?	Sevdiğim kitaplar genellikle polisiyedir

 

Örnek Cümleler

Ayşe’ye bir hediye aldım. O hediyeyi yarın vereceğim. (Hangi hediye?)

• Ayşe’ye aldığım hediyeyi yarın vereceğim.

Masaya telefonumu bıraktım. O telefon nerede? (Hangi telefon?)

• Masaya bıraktığım telefon nerede?

Dün akşam annemle bir pasta yaptık. Misafirler pastayı çok beğendiler. (Hangi pasta?)

• Dün akşam yaptığımız pastayı misafirler çok beğendiler.

İki gün önce gazetede bir haber okudum. O haber çok ilginçti. (Hangi haber?)

• İki gün önce gazetede okuduğum haber çok ilginçti.

Ayşe bir adamla nişanlandı. O adam çok yakışıklıymış. (Hangi adam?)

• Ayşe’nin nişanlandığı adam çok yakışıklıymış.

Esra yeni bir gömlek almış. Onu kardeşine hediye etmiş. (Hangi gömleği?)

• Esra yeni aldığı gömleği kardeşine hediye etmiş.

Tatilde bir otele gittik. O otel çok ucuzdu. (Hangi otel?)

• Tatilde gittiğimiz otel çok ucuzdu.

Hafta sonu bir rapor hazırladım. İş arkadaşlarım onu çok beğendiler. (Hangi raporu?)

• Hafta sonu hazırladığım raporu iş arkadaşlarım çok beğendiler.

Anneler günü için bir hediye aldım. Annem hediyemi çok beğendi. (Hangi hediyeyi?)

• Anneler günü için aldığım hediyeyi annem çok beğendi.

Dün akşam tiyatro izlediler. O tiyatro çok komikmiş. (Hangi tiyatro?)

• Dün akşam izledikleri tiyatro çok komikmiş.

Ben bazı ülkelere gitmedim. Onlar Almanya, İngiltere ve Rusya (Hangi ülkeler?)

• Benim gitmediğim ülkeler Almanya, İngiltere ve Rusya.

Bugün bir gençle tanıştım. O genç, Ahmet’in akrabasıymış. (Hangi genç?)

• Bugün tanıştığım genç Ahmet’in akrabasıymış.

Geçen hafta Ali hoca yeni bir gramer anlattı. O gramer çok kolaydı. (Hangi gramer?)

• Geçen hafta Ali hocanın anlattığı gramer çok kolaydı.

Dün çok güzel bir elbise aldım. Ama o elbiseye pahalıydı. (Hangi elbise?)

• Dün aldığım elbise çok pahalıydı.

Ben bazı kitapları sevmiyorum. Onlar aşk ve şiir kitapları. (Hangi kitaplar?)

• Benim sevmediğim kitaplar aşk ve şiir kitapları.

 

Birlikte Yapalım – Etkinlik 1

• Geçen hafta yeni bir araba aldım. O araba bugün çalındı. (Hangi araba?)

__________________________________________________________.

• Dün bir korku filmi izledim. Onun yüzünden dün gece uyuyamadım. (Hangi film?)

__________________________________________________________.

• Geçen ay yeni bir telefon aldım. Arkadaşım onu denize düşürdü. (Hangi telefon?)

__________________________________________________________.

• Bu sabah bir lokantaya gittik. Yemekleri çok lezzetliydi. (Hangi yemekler?)

__________________________________________________________.

• İnşaat yaparken çevreye rahatsızlık verdik. Hepinizden özür dileriz. (Hangi rahatsızlık?)

__________________________________________________________.

• Babama yeni bir ayakkabı aldım. Babam onu çok beğendi. (Hangi ayakkabı?)

__________________________________________________________.

• Dün pazardan meyve aldık. Meyvelerin hepsi bozukmuş. (Hangi meyveler?)

__________________________________________________________.

• Yeni bir elbise almışsın. O elbise çok hoşuma gitti. (Hangi elbise?)

__________________________________________________________.

• Bu yaz tatili için otelde yer ayırttım. O otel çok büyük ve konforlu. (Hangi otel?)

__________________________________________________________.

• Geçen yıl dünya turuna çıktık. Almaya, Fransa ve Hollanda’yı gezdik. (Hangi turu?)

__________________________________________________________.

 

Kullanım 2:

Sevmediğim insanlara soğuk davranırım.

Sevmediğim insanlara soğuk davranırım.

Sevmediklerime soğuk davranırım.

 

• Anlamadığınız konuları bana sorabilirsiniz.

___________________________________________________.

• Yazdığınız ödevleri masanın üzerine bırakın.

___________________________________________________.

• Dün masanın üzerine koyduğum dosyaları kim aldı?

___________________________________________________.

• Ahmet öğrendiği gramerleri bana anlatıyor.

___________________________________________________.

• Lokantadan sipariş ettiğim yemekler hâlâ gelmedi.

____________________________________________________.

• Dün anlattığım konuları sınavda soracağım.

____________________________________________________.

• Annemin pişirdiği yemekler çok lezzetli oluyor.

____________________________________________________.

• Güvendiğim insanlarla sırlarımı paylaşırım.

____________________________________________________.

• Bayramlarda sevdiğimiz kişileri ziyaret ederiz.

____________________________________________________.

• Bugüne kadar okuduğum kitaplar tarih ve felsefe hakkındadır.

____________________________________________________.

 

Birlikte Yapalım – Etkinlik 2

Aşağıdaki kelimeleri örnekteki gibi sıfat fiil eki ile anlamlı bir cümle yapalım.

 

         Tömer, öğrenciler, sev-                     Tömer’de sevdiğim öğrenciler

• gez-, bu, ülkeler-, yıl                         __________________ (Benim)
• kitap, akşam, oku-, dün                   ___________________(Sizin)
• hafta, izle-, geçen, film                    ___________________ (Bizim)
• al-, telefon, yeni                               ___________________ (Onun)
• gez-, Türkiye, şehirler                    ___________________ (Onların)
• roman, korku, oku-                        ___________________ (Benim)
• türleri, hangidinle-, müzik            ___________________ (Sizin)
• sev-, karakterleri, film, hangi       ___________________ (Bizim)
• yabancı, konuş-, diller, neler         ___________________ (Senin)
• ye-, Türkiye- yemekler                  ___________________ (Onun)
• al-, dün, elbise, yeni                       ___________________ (Benim)