Yabancılar için Türkçe “-(y)AcAğI zaman / -(y)AcAğI sırada”
-(y)AcAğI zaman
Bu zarf-fiil, eklendiği fiilin gerçekleşmeden önce; temel cümledeki işin, olayın gerçekleşeceğini anlatmak için kullanılır. (-mAdAn önce anlamı vardır)
Fiil + -(y)AcAğI zaman / Fiil + mA + -(y)AcAğI zaman
|
Ben |
gideceğim zaman |
gitmeyeceğim zaman |
|
Sen |
gideceğin zaman |
gitmeyeceğin zaman |
|
O |
gideceği zaman |
gitmeyeceği zaman |
|
Biz |
gideceğimiz zaman |
gitmeyeceğimiz zaman |
|
Siz |
gideceğiniz zaman |
gitmeyeceğiniz zaman |
|
Onlar |
gidecekleri zaman |
gitmeyecekleri zaman |
Örnekler:
Ülkeme gideceğim zaman önce uçak biletlerine bakarım.
Tömer’e gideceğim zaman otobüse veya dolmuşa binerim.
Ailemi ziyaret edeceğim zaman önce onlara hediye alırım.
Tatile çıkacağım zaman önce rezervasyon yaptırırım.
Yeni bir elbise alacağım zaman öncelikle mutlaka denerim.
Sınava gireceğim zaman mutlaka bir gece önce erken uyurum.
Ders çalışacağım zaman öncelikle telefonumu sessize alırım.
İşe gitmeyeceğim zaman mutlaka patronuma haber veririm.
Ödev yapmayacağım zaman önceden öğretmenime mesaj atarım.
Ailemi aramayacağım zaman onlara mutlaka önceden haber veririm.
Alıverişe çıkacağın zaman beni de arar mısın?
Sigara içeceğin zaman lütfen balkona çık!
Fark ne?
- Evden çıkacağım zaman telefonum çaldı. (Ben daha evden çıkmadım. Evden çıkmak için plan / hazırlık yaptım ama hala evdeyim)
- Evden çıktığım zaman / çıktığımda / çıkınca telefonum çaldı. (Ben artık evde değilim. Evden çıktım. Telefon ben evden çıktıktan sonra çaldı)
- Sınava gireceğim zaman çok tekrar yaparım. (Ben daha sınava girmedim. Sınavdan önce tekrar yaparım sonra sınava girerim)
- Sınava girdiğim zaman / girdiğimde / girince çok tekrar yaparım. (Artık sınavdayım sınav esnasında tekrar yapmıyorum)
- Ülkeme gideceğim zaman bilet alırım. (Ben daha ülkeme gitmedim. Önce bilet alacağım sonra gideceğim?
- Ülkeme gittiğim zaman / gittiğimde / gidince bilet alırım. (Ülkeme gideceğim daha sonra bilet alacağım ama hala ülkeme gitmedim)
Evden çıkacağım zaman telefon çaldı.
Derse başlayacağım zaman elektrikler kesildi.
İstanbul’a geleceğim zaman sana önceden haber veririm.
Tam uyuyacağımız zaman misafir geldi.
Öğretmen derse başlayacağı zaman kapı açıldı ve müdür içeri girdi.
Müdür konuşma yapacağı zaman mikrofon bozuldu.
Bir yere gideceğim zaman önceden arayıp haber veririm.
Arabama bineceğim zaman mutlaka lastikleri kontrol ederim.
Dişçiye gideceğiniz zaman mutlaka randevu almalısınız.
Yemek yapmaya başlayacağımız zaman sular kesildi.
Annem misafir geleceği zaman mutlaka mantı yapar.
Tatile çıkacağım zaman önceden hazırlık yaparım.
Fiil + -AcAğI sırada – anda
Bu zarf-fiil, yan cümledeki fiilin gerçekleşmek üzereyken temel cümledeki olayların gerçekleştiğini anlatmak için “aynı anda” anlamı ile kullanılır. (-AcAkken anlamı vardır)
Yan cümledeki eylem gerçekleşecekken, gerçekleşmeden önce çok kısa bir arada/zamanda temel cümledeki eylem gerçekleşir.
Örnek:
|
Ders çalışacaktım. (Temel Cümle) Elektrikler kesildi. (Yan cümle) |
Ders çalışacağım sırada / anda elektrikler kesildi |
|
Seni arayacaktım. (Temel Cümle) Telefonumun şarjı bitti. (Yan cümle) |
Seni arayacağım sırada / anda telefonumun şarjı bitti. |
|
Ben |
yapacağım sırada / anda |
|
Sen |
yapacağın sırada / anda |
|
O |
yapacağı sırada / anda |
|
Biz |
yapacağımız sırada / anda |
|
Siz |
yapacağınız sırada / anda |
|
Onlar |
yapacakları sırada / anda |
Örnekler:
- Evden dışarı çıkacakken telefonum çaldı.
- Evden çıkacağım sırada / anda telefonum çaldı.
- Taksiye binecekken cüzdanımı evde unuttuğumu fark ettim
- Taksiye bineceğim sırada / anda cüzdanımı evde unuttuğumu fark ettim.
- Tam seni arayacakken misafirler geldi, arayamadım.
- Tam seni arayacağım sırada / anda misafir geldi, arayamadım.
- Doğum günümde şarkı söyleyecekken mikrofon bozuldu.
- Doğum günümde şarkı söyleyeceğim sırada / anda mikrofon bozuldu.
- İşten çıkacakken patronum mesaiye kalmamı istedi.
- İşten çıkacağım sırada / anda patronum mesaiye kalmamı istedi.
Araba kullanacağım. Benzin bittiğini fark ettim.
Araba kullanacağım sırada / anda benzin bittiğini fark ettim.
Hasta iyileşecekti. Birden durumu kötüleşmeye başladı.
Hasta iyileşeceği sırada / anda birden durumu kötüleşmeye başladı.
Yeni bir araba alacaktım. Tüm paramı borsada kaybettim.
Yeni bir araba alacağım sırada / anda tüm paramı borsada kaybettim
Yurt dışına çıkacaktım. Korona virüs yüzünden uçuşlar iptal oldu.
Yurt dışına çıkacağım sırada / anda Korona virüs yüzünden uçuşlar iptal oldu.
Yağmur yağacaktı. Aniden güneş açtı.
Yağmur yağacağı sırada / anda aniden güneş açtı.
